Өкпе гипертензиясы - оң жақ қарыншаның жүрек жеткіліксіздігінің дамуымен өкпе артериясында қысымның жоғарылауымен сипатталатын аурулар тобы. Егер емделмесе, оның болжамы өте қолайсыз.
Оның белгілері тыныс алу және жүрек-тамыр жүйесінің басқа ауруларына да тән. Ерекше маңыздылығы - күш салу кезінде немесе тыныштықта ентігу. Кеуде аймағында ауырсыну, шаршау, әлсіздік, аяқтың ісінуі, жүрек соғуы, естен тану пайда болады. Басқа да шағымдар болуы мүмкін.
Өкпе гипертензиясы оң жақ жүрек жеткіліксіздігіне әкеледі.
«Ауруды емдеу емделушілердің белсенді қатысуымен емдеушілермен серіктестікте мультидисциплинарлық тәсілді қажет етеді. Көбінесе өкпе гипертензиясың себептері жүрек пен өкпе ауруларына байланысты», - дейді Кардиология және ішкі аурулар институтының профессоры, м.ғ.д. Сәуле Қасенова.
Профессордың айтуынша, Еуропалық кардиология қоғамы мен Еуропалық респираторлық қоғам соңғы жылдары өкпе гипертензиясын анықтау және емдеуде айтарлықтай жетістіктерге қол жеткізілгенін атап өтті.
Өкпенің гипертензиясына күдікті науқас физикалдық тексеруден өтеді, яғни. тексеру, пальпация және аускультация жүргізіледі, ауру тарихы жиналады.
Содан кейін зертханалық диагностика жүргізіледі, олар: жалпы және биохимиялық қан анализі, қалқанша безінің қызметін бағалау, жүрек жеткіліксіздігінің ең маңызды көрсеткіші NT-proBNP натрийуретикалық пептидіне талдау, оның концентрациясы жүректе жүктемемен артады. Қан плазмасындағы NT-proBNP концентрациясы жүрек жеткіліксіздігінің, оның ішінде өкпе гипертензиясының ауырлығын көрсетеді.
Өкпе артериясындағы қысымның нақты көрсеткіші оң жақ жүректің катетеризациясы арқылы беріледі. Ол өкпе гипертензиясының және созылмалы тромбоэмболиялық өкпе гипертензиясының диагнозын растау, гемодинамикалық өзгерістердің ауырлығын бағалау және пациенттердің белгілі бір тобында өкпенің вазореактивтілігін тексеру үшін қажет. Жоғары мамандандырылған персонал болған кезде, заманауи жабдықты пайдаланғанда асқыну қаупі азаяды.
Өкпе гипертензиясының этиологиясын нақтылау: өкпедегі интерстициальды өзгерістерді, жүре пайда болған және туа біткен жүрек ақауларын анықтау ұшін науқас эхокардиографияға, компьютерлік томографияға, ангиопульмонографияға, спирометрияға жіберіледі.
Емдеуді пульмонологтар да, кардиологтар да, сондай-ақ басқа мамандықтардың дәрігерлері – пациенттің өзімен бірлесіп көп салалы топ жүргізеді.
Өкпе гипертензиясының алдын алу кешенді түрде жүзеге асырылады және мыналарды қамтиды: гипертензияны қоздырған негізгі ауруды дереу емдеу; темекі шегуден және басқа да жаман әдеттерден бас тарту; тұрақты жоспарлы тексерулерден өту; стрессті және эмоционалды шамадан тыс жүктемені болдырмау; физикалық белсенділікті және стрессті бақылау.